De meeste mensen associëren paddenstoelen met de kleine gezwellen die elk najaar op de bosbodem, in het gazon en aan bomen groeien. Ze zijn er in veel verschillende vormen, kleuren en maten. Sommige zijn zelfs zo microscopisch klein dat we ze nauwelijks opmerken. Meeldauw is daar een van. Het is een bekende schimmelziekte die rozen, appels, komkommers en veel andere planten in huis en tuin aantast. Benieuwd hoe meeldauw eruit ziet en wat je er tegen kan doen? Wij vertellen het je.
Meeldauw is een parasitaire schimmel. Dit betekent dat het leeft op een gastheer die het exploiteert voor zijn levensonderhoud. Dat heeft een negatief effect op de gastheer. Een voorbeeld van zo'n schimmel is dus meeldauw, ook wel 'echte meeldauw' genoemd. Echte meeldauw is een schimmel die leeft op verschillende planten, struiken en bomen. Het is een veel voorkomende plantenziekte die in de tuin voorkomt.
Er zijn veel soorten echte meeldauw schimmels, die qua uiterlijk en manier van leven verschillen. Meeldauwen worden vaak genoemd naar hun waardplant, omdat ze soortspecifiek zijn. Dat wil zeggen, ze leven alleen van één specifieke plantensoort. Een voorbeeld is echte appelmeeldauw die, zoals de naam al doet vermoeden, appelbomen aantast en een komkommerplant niet kan aantasten en vice versa.
Hoe ziet meeldauw eruit? De schimmel ligt op het oppervlak van het blad als een stoffige meellaag. Het is vaak wit, maar andere kleuren kunnen ook voorkomen. Meeldauw is dus vrij eenvoudig te herkennen. Het leeft voornamelijk op de bladeren en stengels van verschillende planten in de tuin, in het wild, maar ook in huis.
Echte meeldauw kan helaas voorkomen op een heleboel soorten planten, bomen en struiken. De planten die in Nederland het vaakst last hebben van de schimmel zijn:
Meeldauw is een obligate parasiet. Dit betekent dat hij alleen kan leven en zich voortplanten als hij op een levende waardplant zit. Meeldauw vormt een netwerk van schimmeldraden, deze worden naar het plantenweefsel gestuurd en worden gebruikt om voedingsstoffen uit de plant op te nemen. Echte meeldauw zuigt niet alleen voedingsstoffen uit de plant, maar remt ook de fotosynthese van de plant en creëert misvormde en zwakke groei.
Het is vaak in het voorjaar en de vroege zomer, wanneer de planten uitlopen, dat meeldauw aanvalt. De hele winter is hij goed verborgen. Als de lente weer aanbreekt en de plant uitloopt, komen er schimmelsporen vrij die planten weer kunnen aantasten. De sporen worden gedurende de zomerperiode continu gevormd en afgegeven, de schimmel kan zich gemakkelijk met de wind verplaatsen. Op deze manier verspreidt echte meeldauw zich snel naar meer planten.
Meeldauw komt vooral voor op planten met een calciumtekort, maar ook jonge scheuten worden door snoeien extra blootgesteld aan echte meeldauw. Vanwege zijn parasitaire gedrag kan echte meeldauw de groei van de plant belemmeren en hem er zwak en lelijk uit laten zien. Meeldauw doodt de plant zelden, maar verzwakt de plant wel ernstig
Kies resistente planten: De kans op echte meeldauw kun je verminderen door te kiezen voor resistente planten.
Vermijd overbemesting: Wil je echte meeldauw voorkomen? Vermijd dan overbemesting van planten en gebruik bij voorkeur meststoffen met een laag stikstofgehalte (N). Gebruik in plaats daarvan compost of organische mest.
Zorg ervoor dat je kalk verspreidt: Vooral planten met een calciumtekort zijn extra vatbaar voor echte meeldauw. Je kan de kans op schimmels minimaliseren door voldoende kalk te geven.
Vermijd wintersnoei: Voorkom echte meeldauw door je planten in de winter niet te snoeien. Op dat moment zijn ze extra kwetsbaar. Snoei in plaats daarvan in de lente of de herfst.
Voorkom uitdroging van planten: Meeldauw tast vooral planten aan die dorstig zijn. Zorg er daarom voor dat je je planten goed water geeft wanneer ze dat nodig hebben.
Verwijder de aangetaste delen: Je kan voorkomen dat de schimmel zich verder verspreidt door aangetaste delen te verwijderen. Hier is het belangrijk om grondig te zijn en de schaar regelmatig schoon te maken zodat de schimmel niet opnieuw kan verspreiden. Gooi ook zeker geen geïnfecteerde plantendelen in de compost.
