Zijn oude zaadjes nog goed? Doe de kiemtest

05/03/20242 min lezen

Heb je zaden van vorig jaar - of misschien zelfs nog oudere? Gooi zaden die over de datum zijn niet zomaar weg! Veel zaden zijn langer houdbaar dan aangegeven op de verpakking. Zaad is gemaakt om lang te overleven, verkeerd bewaren kan de kiemkracht wel verminderen. Toch is het altijd een goed idee om eerst een kiemkrachttest te doen zodat je niet gaat zaaien met slechte zaden. Anders heeft je moestuin meteen een achterstand die je niet zomaar inhaalt. We vertellen graag hoe je een kiemtest doet.

Kiemkracht testen

De kiemkracht van zaden geeft aan welk percentage van de zaden onder de juiste omstandigheden zal ontkiemen. De houdbaarheid van zaden garandeert meestal een kiemkracht rond de 95%. Als de zaden over datum zijn dan ligt het percentage vaak een stukje lager.

Hoe hoger de kiemkracht, hoe groter de kans is dat de gezaaide zaden zullen ontkiemen en groeien. Sommige zaden kunnen makkelijk jarenlang worden bewaard, denk bijvoorbeeld aan verschillende peulvruchten of radijs. Bij bladgroenten neemt de kiemkracht vaak wat sneller af. Gelukkig kun je met een eenvoudige test gemakkelijk de kiemkracht van zaden bepalen.

Zo test je de kiemkracht van oude zaden

Het is het beste om in februari of begin maart de kiemkracht van je zaadjes te testen, ruim voordat het groeiseizoen begint. Zo heb je nog genoeg tijd om nieuwe zaden te kopen mocht veel niet ontkiemen. Met deze kiemtest weet je de zaden die je hebt liggen het nog waard zijn om te zaaien:

Leg een vel vochtig keukenpapier of watten op een bord. Strooi de verschillende zaden in rijen - leg er eventueel een naambriefje bij zodat je weet welk zaad welke is.
Bedek het bord met huishoudfolie en zet het op een warme plek. Zorg dat het keukenpapier vochtig blijft. Controleer regelmatig of er al zaadjes ontkiemen.
De kiemduur verschilt per zaad, maar na twee weken moeten de meeste zaden wel ontkiemd zijn. Is de helft van de zaden ontkiemt? Dan is de kiemkracht 50%. Hoe lager het percentage, hoe meer zaad je nodig zult hebben om genoeg groenten te kweken.

De uitkomst: zaadjes houden of weggooien?

Na de kiemtest moet je de uitkomst bekijken...

Als bijna al je zaadjes ontkiemen, dan is de kiemkracht uitstekend en kun je ze zonder problemen gebruiken.
Als ze niet of nauwelijks ontkiemen, dan is het zaad helaas te oud en kun je beter nieuwe zaden kopen. Natuurlijk kan je het zaad alsnog zaaien, maar verwacht er dan niet veel van.
Is het resultaat ongeveer fifty-fifty? Dan kun je de zaadjes nog steeds gebruiken. De opbrengst kan dan alleen minder zijn dan je gewend bent. Je kan de oude zaden aanvullen met nieuwe zaden zodat je alsnog een grote oogst hebt.

💡 Tip: zo houd je zaadjes langer goed! Vaak worden zaden niet op de juiste plek of manier bewaard. Hierdoor kan vocht en warmte de kiemkracht verminderen. Bewaar ze daarom altijd koel en droog, bijvoorbeeld in een (zaden)doos. Op deze manier krijgen je zaden een veel langere houdbaarheid.